فاطر رسا نور طراح و مجری پروژه های فیبر نوری

پچ‌کورد فیبر نوری که به عنوان fiber patch cord یا fiber jumper (جامپر نوری) نیز شناخته می‌شود، یکی از اجزای حیاتی در شبکه‌های فیبر نوری است که برای اتصال سریع و آسان تجهیزات شبکه به یکدیگر استفاده می‌شود. این کابل در دو انتهای خود به کانکتورهای فیبر نوری مجهز شده است که امکان اتصال فوری به تجهیزات مختلف را فراهم می‌کند. با توجه به قابلیت اطمینان بالا، سازگاری گسترده و امنیت عالی، پچ‌کوردهای فیبر نوری در محیط‌های حساس مانند اتاق‌های سرور و مراکز داده برای اتصال دستگاه‌های مختلف به کار می‌روند.

انواع پچ‌کورد فیبر نوری

انواع پچ‌کوردهای فیبر نوری بر اساس مشخصات و استانداردهای مختلف به چندین دسته تقسیم می‌شوند. این دسته‌بندی‌ها به کاربران کمک می‌کند تا بهترین گزینه را برای نیازهای خاص شبکه خود انتخاب کنند.

1. پچ کورد فیبر نوری بر اساس نوع کانکتور

کانکتورهای فیبر نوری در انواع مختلفی همچون LC، SC، ST، و MTP موجود هستند. این کانکتورها می‌توانند در هر دو انتهای کابل یکسان باشند (مثلاً پچ‌کورد LC به LC یا SC به SC) یا متفاوت مانند پچ‌کورد LC به SC

2. پچ کورد فیبر نوری بر اساس نوع فیبر نوری

نوع فیبر نوری به کار رفته در Patch cord، نقش مهمی در تعیین نحوه انتقال داده‌ها دارد. به طور کلی، پچ‌کوردها بر اساس نوع کر فیبر به دو دسته تقسیم می‌شوند:

سینگل مود (Single-mode):

این نوع فیبر برای انتقال داده‌ها در فواصل طولانی و با پهنای باند بالا طراحی شده است. در شبکه‌هایی که نیاز به انتقال داده در فواصل طولانی دارند، استفاده از پچ‌کورد سینگل مود توصیه می‌شود.

مالتی مود (Multi-mode):

این نوع فیبر برای انتقال داده‌ها در فواصل کوتاه‌تر و با پهنای باند کمتر مناسب است. پچ‌کوردهای مالتی مود برای کاربردهایی که نیاز به سرعت بالا در فواصل کوتاه دارند، ایده‌آل هستند.

3. پچ‌کورد فیبر نوری بر اساس نوع جکت

یکی از عوامل مهم در انتخاب پچ‌کورد فیبر نوری، نوع جکت یا پوشش خارجی کابل است. این جکت‌ها به منظور محافظت از فیبر نوری در برابر آسیب‌ها و شرایط محیطی مختلف طراحی شده‌اند. دو نوع رایج جکت در پچ‌کوردهای فیبر نوری عبارتند از:

پچ‌کوردهای با جکت PVC

پچ‌کوردهای پوشیده شده با جکت PVC (Polyvinyl Chloride) به دلیل انعطاف‌پذیری بالا در دمای نصب معمولی، بسیار پرکاربرد هستند. این نوع جکت به‌ویژه در محیط‌های داخلی و مکان‌هایی که خطر آتش‌سوزی کمتر است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. انعطاف‌پذیری بالای این جکت‌ها، نصب و راه‌اندازی کابل‌ها را آسان می‌کند.

پچ‌کوردهای با جکت LSZH

پچ‌کوردهای با جکت LSZH (Low Smoke Zero Halogen) از انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به PVC برخوردارند، اما از نظر ایمنی برتری دارند. این جکت‌ها حاوی ترکیبات مقاوم در برابر شعله هستند که در صورت سوختن، دود و بخارات سمی از خود منتشر نمی‌کنند. به همین دلیل، پچ‌کوردهای LSZH برای استفاده در محیط‌های بسته، ساختمان‌های عمومی و مراکز داده که ایمنی حائز اهمیت است، انتخاب مناسبی هستند.

اهمیت انتخاب جکت و تعداد رشته‌های فیبر در پچ‌کورد

انتخاب نوع جکت و تعداد رشته‌های فیبر نوری در پچ‌کورد باید بر اساس نیازهای خاص شبکه و شرایط محیطی انجام شود. جکت مناسب می‌تواند از فیبر نوری در برابر آسیب‌های فیزیکی و شرایط خطرناک محیطی محافظت کند، در حالی که تعداد رشته‌های فیبر مناسب تضمین می‌کند که داده‌ها با سرعت و دقت بالا منتقل شوند. با در نظر گرفتن این عوامل، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که شبکه شما به بهترین شکل ممکن عمل خواهد کرد.

4. پچ‌کورد فیبر نوری بر اساس تعداد رشته‌های فیبر

پچ‌کوردهای فیبر نوری با توجه به تعداد رشته‌های فیبر به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

پچ‌کورد سیمپلکس (Simplex):

پچ‌کوردهای سیمپلکس شامل یک رشته فیبر نوری هستند که در هر انتهای آن یک کانکتور سیمپلکس قرار دارد. این نوع پچ‌کورد برای ارتباطات یک‌طرفه مناسب است، جایی که داده‌ها تنها در یک جهت ارسال می‌شوند.

پچ‌کورد داپلکس (Duplex):

پچ‌کوردهای داپلکس از دو رشته فیبر نوری تشکیل شده‌اند که معمولاً به صورت جفتی در کنار هم قرار دارند و هر کدام دارای کانکتور جداگانه‌ای هستند. این نوع پچ‌کورد برای ارتباطات دوطرفه طراحی شده است، به طوری که یکی از رشته‌ها برای ارسال و دیگری برای دریافت داده به کار می‌رود. پچ‌کوردهای داپلکس به‌ویژه در شبکه‌های با حجم داده بالا، جایی که نیاز به تبادل سریع و همزمان اطلاعات وجود دارد، بسیار کاربردی هستند.

5. پچ‌کورد فیبر نوری بر اساس نوع پولیش کانکتور

یکی از عوامل مهم در عملکرد پچ‌کوردهای فیبر نوری، نوع پولیش کانکتور است. پولیش کانکتور تأثیر مستقیمی بر بازتاب نور و تلفات سیگنال دارد که این مسئله در شبکه‌های Single-mode بسیار اهمیت دارد. کانکتورهای فیبر نوری به طور کلی به سه دسته PC، UPC و APC تقسیم می‌شوند.

کانکتور PC (Physical Contact)

کانکتورهای PC در گذشته استاندارد اصلی برای شبکه‌های فیبر نوری بودند. سطح این کانکتورها به گونه‌ای طراحی شده است که دو فیبر نوری در محل اتصال تماس فیزیکی خوبی داشته باشند و بازتاب نور به حداقل برسد. هرچند امروزه بیشتر توسط کانکتورهای UPC جایگزین شده‌اند، اما همچنان در برخی از کاربردهای خاص استفاده می‌شوند.

کانکتور UPC (Ultra Physical Contact)

کانکتورهای UPC با بهبود در سطح تماس فیزیکی و کیفیت پولیش، بازتاب نور کمتری نسبت به کانکتورهای PC دارند. این کانکتورها با پولیش صاف‌تری ساخته شده‌اند که تلفات نوری کمتری ایجاد می‌کند. کانکتورهای UPC برای کاربردهایی مناسب هستند که در آن‌ها بازتاب کم اهمیت دارد، مانند تلویزیون دیجیتال و تلفن‌های ثابت.

کانکتور APC (Angled Physical Contact)

کانکتورهای APC با زاویه پولیش ۸ درجه طراحی شده‌اند که این زاویه باعث کاهش تلفات بازتاب و افزایش کارایی انتقال نور می‌شود. به دلیل این ویژگی‌ها، کانکتورهای APC به ویژه برای کاربردهای پهنای باند بالا و لینک‌های مسافت طولانی مناسب هستند. به عنوان مثال، در پروژه‌هایی مانند FTTx، شبکه‌های نوری غیرفعال (PON) و WDM که کیفیت انتقال و کمترین تلفات نوری بسیار مهم است، کانکتورهای APC انتخاب ایده‌آلی به شمار می‌روند.

امروزه نوع پولیش PC با نوع UPC جایگزین شده است. اینکه UPC یا APC را انتخاب کنید بستگی به شبکه و نیاز شما خواهد داشت. از آنجایی که APC تلفات عبوری کمتری را نسبت به UPC ارائه می‌کند، کابل‌های پچ فیبر APC برای کاربردهای پهنای باند بالا و لینک‌های مسافت طولانی، مانند FTTx، شبکه‌های نوری غیرفعال (PON) و چندگانه تقسیم طول موج (WDM) کاربرد بیشتری دارند. در حالی که jumper های فیبر UPC برای سیستم‌های نوری که حساسیت کمتری نسبت به تلفات عبوری دارند مانند تلویزیون دیجیتال و تلفن اعمال می‌شود.